Tarçının Kökeni
Tarçın, binlerce yıldır kullanılan bir baharattır. MÖ 2000’lere kadar uzanan bu baharat, Orta Doğu’da çok değerli bir ticaret malıydı. Antik dünyada birçok kullanım alanı vardı; bunlardan biri de mumyalama işlemi için parfüm olarak kullanılmasıydı. Arap tüccarlar, tarçını Avrupa’ya getirerek bu baharatı Orta Doğu’daki kadar popüler hale getirdiler. Tarçının kökenini sır olarak saklayarak ticaret üzerindeki tekelini korudular.
Tarçının zor geçilen kara yollarıyla taşınması maliyetini artırıyordu ve bu yüksek fiyat, Avrupa’da tarçını bir statü sembolü haline getirdi. Zenginliğin bir göstergesi olmanın yanı sıra, kış aylarında etleri koruma kabiliyeti nedeniyle de popülerdi.
Tarçın talebinin artması, Avrupalı kâşifleri bu değerli baharatın kaynağını bulmaya yöneltti. Hem Kristof Kolomb hem de Gonzalo Pizarro, tarçını Yeni Dünya’da aradılar. Tarçın, Portekizli kâşifler tarafından Seylan’da (Sri Lanka) keşfedildi; adayı fethedip halkını köleleştiren Portekizliler, tarçın ticaretinde bir yüzyıl boyunca hakimiyet kurdular. 1518-1638 yılları arasında bu kontrolü sürdürdüler; ancak 1638’de, Kandyan Krallığı Hollandalıların yardımıyla tarçın ticaretini ele geçirdi.
Hollandalılar, Seylan 1784’te İngiliz egemenliğine girene kadar tekel durumdaydılar. Ancak 1800’lere gelindiğinde, tarçın artık nadir ve pahalı bir baharat olmaktan çıkmıştı. Tarçın üretimi dünyanın farklı bölgelerinde yaygınlaştığı için fiyatı da düşmüştü.
Günümüzde tüketicilere sunulan tarçın genellikle Seylan (Ceylon) veya kassia tarçınıdır. Kassia tarçını, ağırlıklı olarak Endonezya’dan gelir ve Seylan tarçınından daha güçlü bir kokuya sahiptir. Ayrıca daha ucuzdur ve yaygın olarak kullanılır.
Tarçının Lezzet Profili
Endonezya, Meksika ve Vietnam gibi farklı ülkelerden gelen çeşitli tarçın türleri, kendine özgü aromalar taşır. Ancak, genel olarak tarçının lezzeti karmaşıktır ve “tatlı,” “odunsu,” “sıcak” ve “baharatlı” gibi kelimelerle tanımlanır. Hem toz hem de çubuk formunda kendine has bir lezzeti vardır.
Tarçının Sağlık Faydaları
Tarih boyunca tarçın hem baharat hem de ilaç olarak kullanılmıştır. İçeriğindeki uçucu yağlardan kaynaklanan benzersiz şifalı özellikleri vardır. Tarçının aktif bileşenleri arasında cinnamaldehit, sinnamil asetat ve sinnamil alkol bulunur.
- Cinnamaldehit, kanın pıhtılaşması gerektiği acil durumlar dışında, kan trombositlerinin birbirine yapışmasını önlemeye yardımcı olur. Aynı zamanda anti-enflamatuar bir ajandır.
- Tarçın yağları antimikrobiyal faydalar da sağlar. Bakteri ve mantarların, özellikle Candida’nın büyümesini durdurduğu gösterilmiştir. Bu antimikrobiyal özellikler, tarçının gıdaların korunmasında kullanılmasını sağlar.
- Kan şekerini kontrol etmede etkilidir. Tarçınla baharatlandırılmış karbonhidratların, kan şekeri üzerindeki etkisi daha düşüktür; çünkü tarçın, midenin boşalma hızını azaltır. Ayrıca, tip 2 diyabet hastalarında insülin yanıtını iyileştirme etkisine sahip olabilir. Bu, kan şekeri seviyelerinin normale dönmesini sağlar.
Tarçının Yaygın Kullanım Alanları
Toz formundaki tarçın en çok hamur işlerinde kullanılır. Kahve veya çaya serpilerek ya da bal ile karıştırılarak tüketilebilir.
Çubuk tarçın ise daha uzun bir raf ömrüne sahiptir ve köri gibi yemeklerde bütün olarak kullanılabilir. Ayrıca tatlılarda kullanılmak üzere öğütülüp toz haline getirilebilir.ı
